Lag dagsins: Warning

Lag dagsins. Warning með Incubus. Nú er ég farinn að dauðsjá eftir því að hafa ekki farið á tónleika þeirra í Laugardalshöll. Þeir hafa vafalítið verið góðir.

Bólur hér - bólur þar

- Eftirfarandi gerðist allt á sama þriggja ára tímabilinu, 2001 til 2004, hjá rúmlega 300 þúsund manna þjóð.
1. Krónan - minnsta mynt í heimi - var sett á flot.
2. Bankarnir voru einkavæddir, og seldir mönnum sem aldrei höfðu rekið eða átt banka.
3. Ráðist var í risaframkvæmd sem kostaði þriðjung af fjárlögum. Hún var að fullu fjármögnuð með erlendu lánsfé. Lesist sem yfir hundrað milljarða "stöðutaka" með krónunni. Hún ofstyrktist enda fíluðu hana allir á þessum tíma.
4. Lánshlutfall ríkisins á íbúðalánum var hækkað í 90 prósent.
5. Ríkið lækkaði vexti á íbúðalánum í bullandi samkeppni við nánast stjórnlausa útlánaviljandi banka.
6. Til varð fasteignabóla, par exelans.
- Á meðan, út í hinum stóra heima: Í júlí 2003 lækkaði seðlabanki Alan Greenspan í Bandaríkjunum, stýrivexti niður í 0,5. Það var þá lægsta vaxtastig í meira en hálfa öld. Eftir þetta gjörsamlega flaut allt í ódýrum peningum í heiminum. Bólur hér. Bólur þar. Bólur alls staðar.

Gáta dagsins: Hver sagði?

Hver ritaði grein þar sem eftirfarandi texti kom fyrir, 16. marz 2006?

"Erlendar skuldir þjóðarbúsins jukust úr 56% af landsframleiðslu í árslok 1990 upp í 100% í árslok 2000, 200% í árslok 2004 og 300% í árslok 2005. Skuldirnar stefna enn hærra, því að hallinn á viðskiptum við útlönd er enn mikill og verður mikill áfram enn um sinn samkvæmt spám fjármálaráðuneytisins svo sem jafnan fyrr. Skuldirnar skiptast þannig, að hið opinbera hefur stofnað til 6% af skuldunum, bankarnir 83% og aðrir 11%. Bankarnir njóta í reynd ríkistryggingar í þeim skilningi, að allir virðast gera ráð fyrir því, að ríkið kæmi þeim til bjargar, ef á skyldi reyna. Bankarnir hafa notið góðra lánskjara í útlöndum eftir einkavæðingu bæði fyrir eigið ágæti og vegna þessarar óbeinu, undirskildu ríkisábyrgðar. Reynslan sýnir, að ríkið hleypur iðulega undir bagga með einkabönkum, ef þeir komast í kröggur, því að ella yrðu of margir saklausir vegfarendur fyrir of miklum og óverðskulduðum skakkaföllum. Ríkisvaldið kýs því að skakka leikinn, ef svo ber við, og dreifa skaðanum á skattgreiðendur. Þetta gerðist til dæmis í Bandaríkjunum 1986-89 og á Norðurlöndum nokkru síðar. Erlendir lánardrottnar íslenzkra banka hljóta að reikna með því, að ríkisstjórnin hér heima hefði sama háttinn á, ef í harðbakka slægi, þótt landslög kveði ekki lengur á um ríkisábyrgð eins og þau gerðu á fyrri tíð, þegar bankarnir voru ríkisbankar. Bankarnir eru því á bankamannamáli stundum kallaðir kerfisbankar til aðgreiningar frá ósviknum einkabönkum [...] Uppsveiflan í efnahagslífinu síðan 1996 hefur að miklu leyti verið knúin áfram með erlendu lánsfé, sem samningurinn um Evrópska efnahagssvæðið 1994 ruddi braut inn í landið og lántakendur eiga eftir að standa skil á. Innflutningur erlends vinnuafls í krafti sama samnings öðrum þræði kom í veg fyrir, að lánsfjárinnstreymið leiddi til mikillar verðbólgu eins og áður, en verðbólgan hefur samt langtímum saman verið yfir settu marki Seðlabankans. Langvinn uppsveifla án verðbólgu er nýjung í íslenzku efnahagslífi og virðist hafa slævt áhuga stjórnvalda á frekari umbótum í efnahagsmálum. Enn býst ríkið til að ráðast í risaframkvæmdir fyrir erlent lánsfé til að halda efnahagslífinu gangandi enn um sinn, þótt áhöld séu um arðsemi framkvæmdanna. Munstrið er kunnuglegt frá fyrri tíð (og öðrum heimsálfum): innstreymi lánsfjár er ætlað að örva atvinnulífið um stundarsakir, en minna er hirt um það, hvort framkvæmdirnar séu líklegar til að skila viðunandi arði og hvort skuldabyrðin verður þolanleg til langs tíma litið. Vaxtagjöld þjóðarinnar umfram vaxtatekjur námu 4% af landsframleiðslu í fyrra (2005). Þessi hluti viðskiptahallans er viðvarandi. Slagsíðan mun aukast á næstu árum, ef vextir hækka úti í heimi."

Vísbendingar: 1) Z-an auðvitað. 2) Sá sem skrifaði pistlinn var búinn að starfa sem doktor hjá Alþjóðagjaldeyrissjóðnum í fimm ár þegar hann var þrítugur.
3) Margir sjálfstæðismenn hata hann, held ég að sé óhætt að segja.

Uppfært: Rétt hjá Pétri. Höfundur textans er Þorvaldur Gylfason. Pistillin er hér. Hann er stórkostlega skörp greining á skuldhlið einhverrar verstu hagstjórnar vestræns ríkis.

Eric Roberts is the fucking man

Þvílík ræða hjá meistara Rourke. Ég hló mig máttlausan þegar ég horfði á þetta. Og síðan í marga klukkutíma á eftir, í hljóði. Maðurinn er snillingur. Ég meina. Bara að segja í acceptance ræðu fyrir verðlaunum; Eric Roberts is the fucking man, er óeðlilega fyndið.

Gleymir - eða sleppir - mómentinu

Eyjan.is birti í gær frétt um bloggskrif lektors Háskólans í Reykjavík, sem varpaði fram þeirri spurningu hvort sex mánaða uppgjör Glitnis á síðasta ári hafi verið tóm blekking. Í því kom fram að Glitnir hefði aðgang að 8,1 milljarði evra með litlum fyrirvara. Lausafjárstaðan átti því að vera nokkuð trygg, þó gáleysileg ofþensla íslenskra banka í minnsta mynthagkerfi heims hafi vitaskuld verið búin að koma þeim í vanda.
Síðan í lok september, þremur mánuðum síðar, gengu forsvarsmenn Glitnis inn í seðlabankann vegna lausafjárerfiðleika. The rest is history, eins og sagt er. Lektorinn segir meðal annars: “Hvernig má það vera að banki sem hafði fullyrt að lausafjárstaðan væri svo sterk ætti í svo miklum vandræðum með afborgun sem nemur 7,4% þess lausafjár sem sagt var aðgengilegt skömmu áður? Vandræðin voru svo mikil að hann þurfti að leita til Seðlabankans um þrautarvaralán?”
Það er skemmst frá því að segja að lektorinn sleppir því að nefna afdrifaríkasta gjaldþrot mannkynssögunnar, sem er raunveruleg ástæða þess að millibankamarkaður hrundi á heimsvísu og þurrkaði upp lánalínur, hér eins og annars staðar. 15. september varð Lehman Brothers gjaldþrota og lokaðist þá fyrir lánalínur banka sem áður höfðu verið opnar með litlum fyrirvara. Þannig lokuðust áður aðgengilegar línur til Glitnis. Lánalínur til Seðlabanka Íslands lokuðust og greip hann meðal annars til þess að tengja til sín línur sem áður höfðu staðið Glitni til boða. Allir bankar heimsins urðu fyrir áhrifum af hruni millibankamarkaðarins og ef ekki væri fyrir seðlabankanna, og vasa skattgreiðenda, væri vestrænt fjármálakerfi raunuverulegar rústir en ekki aðeins næstum lamað eins og nú. Lektorar og fræðimenn, ættu að kynna sér betur hvað gerðist áður en þeir fara að lesa ársreikninga fyrir 15. september 2008 og draga ályktanir. Sá dagur er þegar orðin að svipuðu momenti og 11. september 2001. Nema að þeir vilji vísvitandi koma fram með upplýsingar sem standast ekki gagnrýni. Ég geng út frá því að þannig sé það ekki.

Lag dagsins

Frábær live útgáfa Weezer af Tired of Sex. Hoppandi glaðir Japanir setja skemmtilegan svip á þetta allt saman. Þeir eru reyndar vafalítið ekki hoppandi glaðir þessa dagana. Allt í steik í Japan.

Sort it out outside?

Það hefur enginn Íslendingur komist hjá því að fylgjast með deilum Jóns Geralds og Jóns Ásgeirs undanfarin ár. Svo fyrirferðamiklar hafa þær verið. Margir héldu að deilurnar myndu róast eftir að þeir voru báðir dæmdir í Hæstarétti fyrir lögbrot. En nei. Allt kom fyrir ekki. Nú er Jón Gerald farinn að upplifa sig sem alþýðuhetju vegna bankahrunsins. Öskrar I told you so í tíma og ótíma. Í beinni frá Florida þar sem hann hefur búið undanfarna tvo áratugi. Á meðan reynir Jón Ásgeir að fría sig ábyrgð á hruninu, um leið og eignir hans sogast ofan í skulda-svarthol Baugs. Svona getur þetta verið þegar konur eru í spilinu. Deilurnar einfaldlega leysast aldrei. Það verður einhver að taka að sér hlutverk kúrekans við barinn og segja: Can´t you just sort it out outside? Á meðan þeir lemja hvorn annan getum við hin haldið áfram að drekka. Þessu tuði verður að linna.

Landflótti og Bonham

Ég sé í afar þéttu Morgunblaði dagsins að Bjössi í Mínus er að fara flytja til Danmerkur, og verðurþví eitthvað minna viðriðinn íslenskt tónlistarlíf en undanfarin misseri. Landflóttinn er því byrjaður að valda beinum skaða. Bjössi er sá trommuleikari sem mér finnst vera með mesta groove-ið hér á landi. Hvað á ég við með groove-i? John Bonham, mesti trommuleikari sögunnar, var til að mynda með groove. Þetta er oft nefnt flottasta trommusólo sögunnar. 21 árs að aldri í Royal Albert Hall. Gjörsamlega tapar sér í Moby Dick.

Meistarinn orðinn afi

Lang besti knattspyrnumaður allra tíma er orðinn afi. Aguero, leikmaður Atletico Madrid, er tengdasonur meistarans. Eitthvað segir mér að barnið muni geta eitthvað í fótbolta.

Know the rest

Ef marka má nýjustu fréttir af bankamálum í Sviss þá gæti landið verið í vondum málum. Eitt land í heiminum var - áður en Lehman Brothers féll 15. september - með stærra bankakerfi miðað við landsframleiðslu en Ísland. Það var Sviss sem í gegnum aldir hefur verið eins konar peningaskápur hinna ríku í heiminum. Bankakerfið var um tólf sinnum stærra en landsframleiðsla. Ef allt fer á versta veg þá er augljóst mál að stjórnvöld í Sviss munu þurfa að lýsa því yfir að þau ætli ekki að borga skuldir óreiðumanna. Einfaldlega vegna þess að landið hefur ekki efni á því. Svo byrjar bardaginn. You know the rest.

Nýtt fyrir Mastercard

Viðskiptavildin verður ekki metin til fjár. Mastercard er fyrir allt annað.

Gáta: hver sagði?

Hver sagði: "Íslenskir fjárfestar virðast undanfarin ár flestir hafa hugsað á allt öðrum nótum en Buffett. Áhersla margra íslenskra fjárfesta á að reyna að ná skjótfengnum gróða með því að veðja á verðhækkun á mörkuðum og magna uppsveifluna með því að nota lítið eigið fé en mikið lánsfé er eins fjarri hugmyndum Warren Buffett og hugsast getur."

Vísbending: Orðin eru lokaorð inngangs að íslenskri þýðingu bókarinnar Warren Buffett aðferðin eftir Robert G. Hagstrom.

Uppfært í hádegishléi: Í ljós þess hversu leiðinleg spurningin er, þá gef ég svarið fram. Það var Gylfi Magnússon viðskiptaráðherra sem lét þessi orð falla. Buffett-bókin er annars ágæt. Eins skotheld og hún virðist vera hvað fjárfestingarstefnu varðar, þá hefur kreppan þurrkað gríðarlegar fjárhæðir upp úr vösum Buffett. Bregðast krosstré sem önnur.

Rourke og Lawless

The Wrestler er besta mynd sem ég hef séð í langan tíma. Mickey Rourke hlýtur að fá óskarinn. Annað væri skandall. Hreint út sagt stórkostleg skemmtun. Ekki skemmir fyrir að metall og önnur gömul og góð gildi eru áberandi í myndinni, frá upphafi til enda. Held alveg örugglega að ég hafi heyrt í Blackie Lawless, forsprakka W.A.S.P., í upphafi myndarinnar. Er samt ekki alveg viss. Ef þetta var ekki Lawless þá var þetta einhver sem var að augljóslega að stæla hann.

Áfall

Þetta er áfall. Jói er að hætta. Hann vill fá Halla Gum inn. Hrikalegt á fá þetta ofan í efnahagshrunið.

Á myndinni hér til hliðar má sjá þrjá Eyfirðinga í Frjálslynda flokknum, skömmu eftir að tilkynnt var um að Jói ætlaði sér ekki að bjóða sig fram til forystustarfa fyrir flokkinn í firðinum. Eins og sjá má á myndinni þurftu tveir félagar Jóa að halda ritara félagsins en hann brjálaðist þegar Jói hafði tilkynnt félögum sínum um ákvörðunina.

Vöruþróunarforsetinn Obama

Það er ekki annað að sjá en að Obama, og stjórn hans, treysti stjórnendum GM og Ford ekki til þess að þróa vörur. Það er reyndar ekki skrýtið eftir hörmulega stjórn þeirra á fyrirtækjunum undanfarin ár. Spurning hvort það er samt ekki ofmat á eigin ágæti? En menn vilja náttúrulega vera með puttann í fyrirtækjunum eftir milljarða dollara innspýtingu á skattfé í þau.

"...dregur auðvitað kjarkinn úr fólki..."

Eftirfarandi kom fram í góðri umfjöllun Viðskiptablaðs Morgunblaðsins um fasteignamarkaðinn 12. febrúar síðastliðinn: Verðbólgan er að hjaðna og það hefur orðið verðlækkun á fasteignum, að sögn Ingibjargar Þórðardóttur, formanns Félags fasteignasala. Hún segir að því séu skilyrði til fasteignaviðskipta raunverulega að batna mikið. "Hins vegar þarf árásum á fasteignamarkaðinn að linna," segir hún. "Seðlabankinn er enn að hamra á því að fasteignaverðið eigi eftir að lækka áfram, en það dregur auðvitað kjarkinn úr fólki." Það er átakanlegt að sjá þennan málflutning hjá Ingibjörgu talsmanni fasteignasalastéttarinnar í landinu. Vonandi sjá heiðarlegir fasteignasalar sig tilneydda til þess að stíga fram og mótmæla þessum óforskammaða málflutningi. Tvennt: 1. Það sem Ingibjörg kallar "árásir á fasteignamarkaðinn" eru í raun sjálfsögð viðvörunarorð sem ætti að sem segja á eins áberandi hátt og hægt er, sem oftast. Staðreyndin er sú að botninn er farinn úr fasteignabólunni sem hófst fyrir alvöru haustið 2004 með innkomu bankanna á fasteignalánamarkað. Nú eru forsendur breyttar, og það er fullkomlega nauðsynlegt og ábyrgt, að benda á að fasteignaverð er að lækka og á eftir að lækka meira. Orð í þá veru, eru eins langt í frá að vera "árás" og hugsast getur. 2. Eiginhagsmunir fasteignasalastéttarinnar virðast engin takmörk sett, ef marka má orð Ingibjargar. Hún segir að viðvörunarorð seðlabankans, um að verð muni lækka, dragi "auðvitað kjarkinn úr fólki" og gefur í skyn að það sé óheppilegt að seðlabankinn sé að spá fyrir um fasteignaverðslækkun. Fasteignasalastéttin verður að fara vakna, og auðvitað að hætta að taka til sín þóknun sem hlutfallslega er tengd fasteignaverði sem hún finnur út sjálf. Það sem heiðarlegir fasteignasalar ættu að segja við ungt fólk sem er að hugsa um að kaupa íbúð er þetta: - Ekki kaupa íbúð á höfuðborgarsvæðinu, a.m.k. næstu tvö árin. Leiga er að verða hagstæðari með hverjum deginum og hún er miklu öruggari við þær aðstæður sem uppi eru núna. Ef að þið eruð með mikið laust fé, sem nægir jafnvel fyrir öllu kaupverðinu, þá er óskynsamlegt að geyma það í steinsteypu á höfuðborgarsvæðinu. Líklega er engin ávöxtunarleið öruggari farvegur fyrir neikvæða útkomu. Ef þið viljið samt fjárfesta í húsnæði, þá er örugglega best að kaupa eina götu á Raufarhöfn eða Þórshöfn frekar en blokkaríbúð á höfuðborgarsvæðinu. Olían maður. Olían (svo maður detti í smá RE-max gír).

Naaaaaa, na, na na-na-naa, naaaaa.......

Paul McCartney væri líklega af öllum talinn betri lagasmiður en John Lennon ef hann hefði drepist með dramatískum hætti í den. Ég meina, McCartney á bassalínuna í Taxman þó Harrison eigi lagið. Ég ætla einhvern tímann að sjá Hey Jude á tónleikum. Væri ekkert verra ef það væri á Anfield. Helst með þennan tudda á trommunum. Hann er rosalegur.

Gáta: hver sagði?

„Þau skildu ekki að uppsveifla íslenska hagkerfisins árin 2005 og 2006 byggðist á skuldasöfnun – lán voru tekin til þess að standa í skilum með önnur lán – og nú vita þau ekki hvernig unnt sé að ná jafnvægi aftur eftir að pappírsauðurinn er horfinn. Það er ólíklegt að nýir leiðtogar sem væru valdir af handahófi í símaskrá gætu valdið jafnmiklum efnahagslegum glundroða og núverandi stjórnvöld."

Vísbending: Bankastjórar Landsbankans sendu frá sér yfirlýsingu eftir að maðurinn sem um er spurt hafði haldið erindi fyrir fullum sal í Háskólabíói, 6. maí í fyrra, og sagt að laumu-áhlaup væri hafið á íslenska bankakerfið. Bankastjórar Landsbankas sögðu hann skorta verulega á þekkingu á íslenskum bönkum.

Uppfært um hádegi: Google-svarið hennar Karenar (:)) er nákvæmast, og rétt vitaskuld. Til viðbótar, þá sagðist Aliber hafa keyrt um höfuðborgarsvæðið og talið byggingarkrana, meðan hann var hérna. Hann hefur lýst því sem hér gerðist sem mestu eignabólu sem myndast hefur í hagkerfi í mannkynssögunni.

Besta stuffið hjá RÚV

Besta efnið hjá RÚV finnst mér vera þetta:
1. Vikulokin - Ómissandi fyrir fréttafíkla eins og mig. Hefur náð að setja saman góðan hóp viðmælenda í hverjum þætti eftir bankahrunið. Aðalatriðin komast á dagskrá. Stundum kemur gott skúbb út úr þessu.
2. Spegillinn og þar helst pistlar Sigrúnar Davíðsdóttur - Spegillinn hefur legið undir ámæli fyrir að vera vinstri þetta og hitt. Mér finnst það einfaldlega ekki. Góð blaðamennska hjá reyndu fólki. Kannski er ég litaður af því að vera óflokksbundinn og aldrei tekið þátt í pólitísku starfi.
3. Silfur Egils - Ég er alltaf að ná því betur og betur að það var hárrétt hjá Agli að keyra svolítið á þá sem verða fyrir áhrifum af bankahruninu, það er fólkinu í landinu, frekar en þeim sem hafa framkallað hrunið. Bissness-menn, stjórnmálamenn og þess háttar. Viðtalið við Elías Pétursson í síðasta þætti var til að mynda fínt. Stundum er mönnum heitt í hamsi. Þó það nú væri.

Simply the best

Vefsíðan hjá The New York Times er án nokkurs vafa besta fréttasíðan á netinu. Ástæðan er meðal annars áhersla vefsins á flottar grafískar lausnir og interactívar nálganir. Þetta er til að mynda flott. Svo verður líka að gefa þessu stórblaði kredit fyrir að þjónusta lesendur 100 prósent, með fullri birtingu á greinum og fréttum blaðsins, á vefnum þrátt fyrir að eiga mest undir með áskriftartekjum. Washington Post gerir það til að mynda ekki. Þetta hugrekki gerir vefinn, eins og Tina Turner (og allir sem stæla hana í karokee) myndi segja; simply the best.

Kristaltær pólitísk afskipti

Jóhanna Sigurðardóttir forsætisráðherra viðurkenndi í fyrradag að henni þætti koma til greina að skipta um forystufólk í bankaráðum nýju bankanna, í ljósi þess að það væru komnir nýir flokkar í ríkisstjórn. Ég man ekki eftir að hafa séð tærari mynd af pólitískum afskiptum af bankastarfsemi í ríkisrekstri. Sérstaklega hlýtur þetta að vekja upp spurningar núna, þegar unnið er að mati á eignum og skuldum gömlu bankanna og gerð efnahagsreiknings fyrir nýju bankanna. Það er mikið í húfi. 385 milljarðar verða lagðir til nýju bankanna af ríkisfé og bankaráðin munu á næstunni þurfa að velja og hafna hvaða fyrirtæki eru lífvænleg og hver ekki. Sú vinna á vitaskuld ekki að vera undir neinum pólitískum þrýstingi. Því miður virðist hún ætla að vera það. Það er mjög vægt til orða tekið að það sé áhyggjuefni.

Grillun - Generosity of taxpayers

Ef ekki kemur til 800 milljarða dollara - 89.600 milljarða króna - innspýtingu úr vösum skattgreiðanda í Bandaríkjunum, þá gæti efnahagsvandinn þar í landi orðið að hreinni katastroffu.

Sumir segja að ástandið í Bretlandi sé þegar orðið að katastroffu. Í dag fara fram opinberar yfirheyrslur, ef svo má segja, yfir bankastjórum HBOS og Royal Bank of Scotland. Þetta voru einu sinni virtar fjármálastofnanir en eru núna hálfgerð hræ sem hafa að mestu verið þjóðnýttar af breska ríkinu. Robert Peston, viðskiptaritstjóri BBC, reifar á bloggi sínu í dag hvaða spurningar hann myndi leggja fyrir stjórana. Það kannski segir eitthvað um hvað honum finnst að hann kallar þetta grillun.

Peston segir:

"If I had one question for each bank, these would be them:
For Andy Hornby, former chief executive of HBOS, I would ask how on earth he allowed the bank to abandon tried and tested banking risk controls. What I mean by that is that he gave licence to his team to take stakes in big companies as well as lending to them.
That went against all traditional banking practice, because it meant that the banks' judgement about the credit-worthiness of companies wanting to borrow vast sums was clouded by the enticing prospect of making fat profits on shares held in those borrowers.
Or to put it another way, good banking judgement was overwhelmed by at least one of those seven deadly sins.
In the early 1990s, when I was banking editor of the Financial Times, it was regarded as almost a scandal when the so-called clearing banks held shares in corporate customers. Over the past few years, at HBOS and at other banks, this dangerous mixing of lending and investing became commonplace - with disastrous consequences.

So the question to Mr Hornby - who is not a banker by training and yet went on to run one of our biggest banks - is why he didn't spot this danger (among many other dangers - such as the bank's excessive reliance on unreliable sources of funding, inlcluding sales of mortgage-backed bonds).
As for Sir Fred Goodwin, who for years was the supremely confident CEO of Royal Bank, the big question is why, oh why, did he buy the bulk of the toxic giant Dutch bank ABN right at the top of the market.
This deal would have bankrupted RBS, were it not for the generosity of taxpayers. And he can't claim there were no serious voices arguing against this takeover. There were many asking the question whether this was a deal too far.
Doubtless he and Hornby and their respective chairmen will say sorry this morning. But they need to do more.
They need to give a convincing narrative of how they made their egregious errors, so that we can all learn from their mistakes - and make new mistakes next time, rather than repeating these particularly disastrous howlers."

Oh my god

Barack Obama hefur hug á því að fá braskarana á Wall Street með sér í lið við að reisa efnhag heimsins við. Einhverjir segja eflaust oh my god við þeirri hugmynd. Líklega er þó kjarninn sá, að ómögulegt er að koma hlutunum aftur á nægilega mikla hreyfingu einungis með skattfé. Fólk getur ekki farið í vasann endalaust.

Opnun dauðans

Ég er sérstakur áhugamaður um hvernig hljómsveitir byrja tónleika sína, eða opna prógramið eins og það er stundum kallað. Þessi byrjun, á tónleikum Pearl Jam í Madison Square Garden, er hrikalega svöl. Opnun dauðans, svo maður noti það ágæta áhersluorð.

Forsendur brostnar?

Staðgreiðsluverð á áli er nú 1.408 dollarar. Það fór hæst í 3.300 dollara í júlíu fyrra. Í samningum Landsvirkjunar og Alcoa vegna álvers á Reyðarfirði er miðað við að orkusalan skili 11,9 prósent arðsemi ef heimsmarkaðsverðið er 1.550 dollarar. Lögin um framkvæmdina voru meðal annars samþykkt á þeirri forsendu að kostnaðurinn við framkvæmdina yrði 96 milljarðar og arðsemin 11,9 prósent, eins og fyrr segir. Ljóst er, og hefur verið greint frá opinberlega, að heildarkostnaður við Kárahnjúkavirkjun er áætlaður 140 til 150 milljarðar. Miklu hærri en áætlað var í fyrstu.
Sanngjarnt er því að spyrja: Er forsendur fyrir áætlaðari arðsemi brostnar?

Eitt enn: Nú er talið að óseldar birgðir af áli í heiminum séu á milli tvær til þrjár milljónir tonna. Það er nær öll framleiðsla á Íslandi í tvö til þrjú ár. Fyrirtæki hafa verið að loka álverum um allan heim, þar á meðal Alcoa.

Hard Sun

Tónlistin í hinni frábæru mynd In to the Wild, í leikstjórn meistarans Sean Penn, er í miklu uppáhaldi hjá mér. Þetta lag finnst mér njóta sín einna best í myndinni.

Ekki gera okkur þetta

Fólk sem vinnur við að setja lög í umboði þjóðarinnar hefur að undanförnu eytt dýrmætum tíma í að rífast um hvort ríkisstjórn sem hefur tveggja mánaða starfstíma eigi að stefna að því að ýta undir nýtt álver eða ekki (Það verið að loka álverum út um allan heim og markaðsverð í lágmarki). Þá hafa þingmenn einnig tekist á um hvort hvalveiðar séu æskilegar. Framsóknarkonan Siv Friðleifs kom fram í sjónvarpsviðtali og sagði framsóknarmenn ekki geta stutt það að veiðileyfi verði dregin til baka. Það verður bara að segjast eins og er, að íslenskir þingmenn eru margir hverjir ófókusaðir, latir og pópúlískir, miðað við þær aðstæður sem uppi eru í þjóðfélaginu. Bara það að leyfa sér að nefna eitthvað annað en bráaðgerðir fyrir heimili og fyrirtæki - til þess að reyna að eftir fremsta megni að afstýra þjóðargjaldþroti - er sönnun þess að flokksmenn eru nú farnir að taka hagsmuni sína fram yfir hagsmuni almennings, í ljósi kosninga 25. apríl. Það er eiginlega ekki hægt að segja neitt annað en: ekki gera okkur þetta. Þingmenn eiga að vinna á sólarhringsvöktum við að bjarga því sem bjargað verður. Ekki síst í ljósi þess að löggjafarvaldið gjörsamlega brást þegar kom að rótum vandans í bankakerfinu.

They are not going to pay

Ástandið í Bretlandi er að verða hrikalegra með hverjum deginum. Robert Peston, viðskiptaritstjóri BBC, setti fyrir rúmlega 20 mínútum inn þessa færslu, sem mér finnst vera óhugguleg lesning. Sérstaklega þegar tekið er mið af því að bankakerfið í Bretlandi var þegar kreppan skall á 3,5 sinnum stærra en landsframleiðslan, sem er með því mesta í heimi. Nú hafa stærstu bankar Bretlands verið þjóðnýttir að stórum hluta.

Líklega er bara tímaspursmál hvenær Alistair Darling, fjármálaráðherra Bretlands þarf að stíga fram og segja: Við ætlum ekki að borga skuldir óreiðumanna. Þá stíga fjármálaráðherrar annarra landa fram á blaðamannafundum og segja: Belive or not, they are not going to pay. Og síðan koll af kolli, en það er nú líklega worst case scenario.

Skúbbið ofmetið

Merkilegt sem Thomas E. Ricks, blaðamaður Washington Post gagnvart Pentagon, segir í inngangi að endurútgáfu af Fiasco, frábærri bók hans um hernaðaraðgerðir Bandaríkjamanna í Írak. Hann segir: Þegar kemur að stórviðburðum þá er skúbbið ekki aðalatriðið. Það er heildarmyndin sem þarf að draga upp; það er follow-up ið sem öllu skiptir. Ricks segir Fiasco vera tilraun til að draga upp heildarmynd af stríðinu í Írak, sem vitaskuld er klúður, fíaskó.

Ég held að það sé mikið til í þessu hjá Ricks, sem stundum er sagður fremsti blaðamaður heims. Margfaldur Pulitzer vinningshafi. Ég held að það sé öllum ritstjórnum hollt á Íslandi að hafa þetta heilræði Ricks bak við eyrað í umfjölluninni um bankahrunið.

Lag dagsins

Ég hef aldrei verið neinn rosalegur Incubus maður, en þetta lag frá sveitinni er einfaldlega frábært. Þó þetta sé orðin klysja þá eru þetta samt pjúra gæði.